Tampon Kullanımı: Nedir? Nasıl Kullanılır?

İçerikler (Gizle-)

Vajinal Tampon Nedir?

Vajinal tampon, genellikle alt kısmında bir ip bulunan ve emici malzemeler kullanılarak tasarlanan bir regl ürünüdür. Ucu sivri silindir şeklinde bir tüpü andıran ürün, regl kanaması boyunca vajinaya yerleştirilir. Adet kanını emerek dışarıya sızmasını önleyen tampon regl döneminin daha rahat ve konforlu geçmesine katkıda bulunabilir. Tamponun kanı emen bölümü genellikle yumuşak ve tipik olarak pamuk gibi emici materyaller kullanılarak tasarlanır. Bu bölümün üzeri ince bir suni ipek tabakası ya da farklı bir kumaşla çevrilir. Hijyen kontrolünün sağlanabilmesi için dışı sarılır ve vajina açıklığından geçebilecek boyuta sıkıştırılır. Gövdenin dışında bir ip bulunan kadın tampon çeşitleri, vajinaya yerleştirildikten sonra bu ip yardımıyla vajina dışına çıkarılabilir.^{3 4}

Tampon Çeşitleri Nelerdir?

Vajinal tampon; emiciliğine göre hafif/junior, normal ve süper olmak üzere üç çeşittir. Bazı firmalar ağır regl kanamaları için süper plus ve ekstra süper plus çeşitleri de üretir. Genel olarak tampon çeşitleri şöyledir:

Hafif Tampon

Hafif vajinal tampon yaklaşık 3 mililitre kan tutma kapasitesine sahiptir. Hafif düzeyde adet kanaması gerçekleşen kadınlar için ideal bir seçimdir.^{5 6}

Normal Tampon

Normal vajinal tampon yaklaşık 5 mililitre kan tutma kapasitesine sahiptir. Orta düzeyde adet kanamasına sahip kadınlar tarafından tercih edilir.^{5 6}

Süper Tampon

Süper vajinal tampon ortalama 12 mililitre kan tutma kapasitesine sahiptir. Özellikle ağır adet kanamasına sahip kadınlar için uygundur.^{5 6}

Vajinal Tampon Ne İşe Yarar?

Vajinal tampon, adet dönemi boyunca vajina yoluyla dışarı atılan kanın emilerek depo edilmesini sağlar. Vajina içine yerleştirilerek kullanılan tampon, hafif ve ağır adet kanamalarına uygun tasarımlara sahiptir. Boyutunun küçük olması sayesinde cepte ya da çantanın küçük bir bölümünde rahat taşınır olması tampon kullanımının avantajları arasındadır. Aynı zamanda vajina içine yerleştirildiği için dışarıdan fark edilmesi imkânsızdır. 
Adet döneminde kadınların dilediği kıyafeti rahatça giymesini sağlayabilir. Doğru şekilde vajinaya yerleştirildiğinde varlığı hissedilmez ve bu durum adet döneminin daha konforlu geçmesine yardımcı olur.⁷

Vajinal Tampon Nasıl Kullanılır?

Vajinal tampon, aplikatörlü ve aplikatörsüz olmasına göre farklı şekillerde kullanılır. Vajinal tampon kullanımı şöyledir;

• Öncelikle regl kanamasının yoğunluğuna uygun bir tampon seçilir. Tamponu dışındaki koruyucu tabakadan ayırın ve vajinaya tamponu yerleştirmek için uygun pozisyon alın.
• Elinizin baş parmağı ve yanındaki parmak ile tamponu sıkıca kavrayın. Tamponu çekmeye yarayan ip aşağıya bakmalıdır, tamponun ince kısmı ise vajinaya yönelik durmalıdır.
• Vajina girişindeki labia denilen deri kıvrımlarını diğer elinizle ayırın ve tamponu ve aplikatörü vajinaya yavaşça yerleştirin.
• Tampon vajinaya tamamen yerleşinceye kadar parmaklarınızla itin. Ardından aplikatörü yavaşça çekerek tampondan ayrılmasını sağlayın.
• Tamponun aşağı ucundaki ipin vajina dışında olduğundan emin olun. Aplikatörsüz tampon kullanımında hemen hemen tüm basamaklar aynıdır. Aplikatör daha kaygan bir yapıya sahip olduğu için yerleştirmesi daha kolay olabilir.
• Tamponu çıkarmak için tamponun aşağı ucundaki ipi çekmeniz yeterlidir.^{8 9}

Tampon Kullanmak Sağlıklı mıdır?

Regl döneminde tampon kullanmak genellikle güvenli olarak kabul edilir. Ancak yanlış tampon kullanımı, toksik şok sendromu adı verilen tıbbi bir duruma neden olabilir. Toksik şok sendromu, belirli bir bakterinin ürettiği toksik bir maddeden kaynaklanan bir vajinal enfeksiyon çeşididir ve böbrek, kalp, karaciğer yetmezliği ile şoka hatta ölüme neden olabilir. Vajinal tamponun uzun süre vajinada kalmasından kaynaklanabilen toksik şok sendromu; yüksek ateş, kusma, ishal, şiddetli kas ağrıları, aşırı yorgunluk, baş dönmesi ve güneş yanığına benzer döküntüler oluşabilir.^{10 11} Ayrıca vajinal tamponun zamanında çıkarılmaması adet kanının uzun süre vajina içinde kalmasına neden olarak siyah adet kanaması gelmesine yol açabilir. ^{12 13}

Tampon Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tampon kullananlar hijyen kurallarına önem vermelidir. Tamponu yerleştirmeden önce eller sabun ve su ile yıkanmalıdır. Tırnakların kısa olmasına ve yüzük takmaktan kaçınmaya özen gösterilmelidir. Bunlara ek olarak tampon kullanırken aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi gerekir:

• Vajinal tampon ürünündeki kullanım talimatları takip edilmelidir.
• Vajinal tampon sadece regl dönemlerinde kullanılmalıdır. Farklı bir vajinal akıntı için uygun bir ürün değildir.
• Tampon belirli sürenin sonunda değiştirilmelidir. Uzun süre vajina içinde kalması enfeksiyonlara ve tahrişe neden olabilir.
• Tamponun tam yerleştiğinden emin olmalısınız. Herhangi bir ağrı, acı ya da rahatsızlık hissi varsa tamponu değiştirin.
• Ateş, alerjik reaksiyon, baş dönmesi, ishal gibi olağandışı durumlarda doktorunuza danışın. ¹¹

Tampon Boyutları Anlamı Nedir?

Vajinal tampon boyutları, regl kanının yoğunluğuna göre belirlenir. Adet döneminde çok kan kaybı yaşanıyorsa süper tampon boyutu tercih edilmelidir. Genellikle tampon boyutu deneme yanılma yöntemiyle belirlenir. Eğer tamponu taktıktan sonraki 4-6 saat içinde herhangi bir sızıntı gerçekleşmezse doğru boyutu seçmişsiniz anlamına gelir. Ancak tamponu çıkardığınızda tamamen ıslanmış ise daha büyük bir tampon boyutu seçmeniz gerekebilir. Tam tersi durumda yani tamponun büyük bir çoğunluğu kuru ise daha küçük bir boyutu kullanmalısınız. Buna ek olarak adet dönemi boyunca farklı tampon boyutları kullanabilirsiniz. Genellikle reglin ilk günleri adet kanı daha yoğundur, normal ya da süper tampon boyutları daha iyi koruma sağlayabilir. Adet döneminin son günlerinde kan akışı azalır ve bu nedenle daha küçük boyutta tampon kullanılabilir.⁶

Tampon Ne Sıklıkla Değişmeli?

Vajinal tampon, 4-6 saatte bir değiştirilmelidir. Emiciliği ne kadar yüksek olursa olsun tamponun sekiz saatten uzun süre vajinada kalması enfeksiyon riski taşır. Ayrıca gece boyunca tampon kullanımı toksik şok sendromuna yol açabilir. Bu nedenle boyutu ne olursa olsun tamponu gece takmanız önerilmez. ^3 11

Tampon Kullanarak Denize/Havuza Girilir Mi?

Adet döneminde yüzmek, kramp ve yorgunluk gibi regl semptomlarının hafiflemesine yardımcı olarak adet döneminin daha rahat geçmesini destekleyebilir. Havuzda ya da denizde tampon kullanımı, yüzme aktivitesini rahat bir şekilde gerçekleştirebilmek için en iyi seçimlerden biridir. Her ne kadar vajina içine yerleştirilse de tampon, bir miktar su emebilir. Bu nedenle deniz ya da havuzda kullandığınız tamponun yüksek emiciliğe sahip olmasına dikkat edebilirsiniz. Ayrıca sudan her çıktığınızda tamponu değiştirerek enfeksiyon riskinin azalmasına katkıda bulunabilirsiniz.^{14 15}

Kimler Tampon Kullanmamalı?

Pratik ve konforlu bir adet dönemi geçirmenizi destekleyen vajinal tamponun aşağıdaki durumlarda kullanılması önerilmez:

• Adet dönemi dışında,
• Vajinal enfeksiyon durumunda,
• Tampon bileşenlerine karşı alerjik reaksiyon varsa,
• Vajinada yara, tahriş ya da cerrahi işlem söz konusuysa. ^{16 17}

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça

• https://my.clevelandclinic.org/health/articles/10132-menstrüel-cycle
• https://www.webmd.com/women/features/period-problems-what-they-mean-when-to-see-doctor
• https://www.webmd.com/women/pads-vs-tampons-what-to-know
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/how-to-put-in-a-tampon-for-beginners-tampon-types-and-more
• https://www.healthline.com/health/tampon-sizes
• https://health.clevelandclinic.org/best-tampon-size-to-use
• https://www.healthline.com/health/tampons-vs-pad
• https://health.clevelandclinic.org/how-to-insert-a-tampon
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/how-to-put-in-a-tampon-for-beginners-tampon-types-and-more
• https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/toxic-shock-syndrome-tss
• https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/facts-tampons-and-how-use-them-safely
• https://www.healthline.com/health/womens-health/black-discharge
• https://flo.health/menstrual-cycle/health/period/black-period-blood
• https://www.webmd.com/women/what-to-know-swimming-during-your-period
• https://www.verywellhealth.com/can-i-go-swimming-during-my-period-2721940
• https://health.clevelandclinic.org/common-misconceptions-about-tampons
• https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7201028